HISTORIA OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ W SKALBMIERZU

Założyciel Ochotniczej Straży Pożarnej w Skalbmierzu - Aleksander Redych.LATA1911 – 1939

Rok 1911, jest to rok ważnych wydarzeń, które przyniosły duże zmiany w życiu społecznym i kulturalnym Skalbmierza. Wyjechał rejent Zdzisław Skłodowski, który przez trzydzieści lat rozsławiał imię naszego miasta jako znakomity pracownik z naukowym stopniem doktora, uzyskanym w Tuluzie. Przybył zaś z Działoszyc do Skalbmierza i objął urząd rejenta Aleksander Redych.Trzy lata przed zmianą miejsca pracy i zamieszkania zorganizował Ochotniczą Straż Pożarną w Działoszycach i został jej pierwszym prezesem. Założenie nowej jednostki było, więc dla niego sprawa prostą i łatwą. Miał przetarte szlaki prowadzące do naczelnika guberni i wiedział jak działać, aby uzyskać pożądaną decyzję. Niestety, w roku 1929 odeszli z kancelarii rejentalnej A Redycha, dwaj zasłużeni dla Straży druhowie Antoni Baum i Roman Sikorski. Przenieśli się do Kazimierzy Wielkiej, gdzie podjęli pracę w tamtejszym notariacie. Była to duża strata dla naszej organizacji, bo obaj to aktywni i funkcyjni członkowie OSP SKALBMIERZ. Na początku 1934 r. odbyło się na targowicy miejskiej uroczyste pożegnanie prezesa Aleksandra Redycha, który wyjechał do miasta Tyszowce koło miasta Hrubieszowa.

Pożegnanie i założyciela i pierwszego prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w Skalbmierzu Aleksandra Redycha. Bukiet kwiatów wręcza (zerkając na fotografa) ówczesny komendant skalbmierskiej straży Stanisław Blady

 

W 1917 roku w Rynku pobudowano, drewnianą remizę, która przez kilkanaście lat była siedzibą Ochotniczej Straży Pożarnej. Została rozebrana w latach trzydziestych, gdy brukowano rynek, pełniący wówczas rolę targowicy. Wówczas siedzibę OSP przeniesiono na jej pierwotne miejsce nad Szarbiówkę. Do pożarów strażacy jeździli wozem konnym tak zwanym rekwizytowym, na którym przewożono sekcję bojową oraz najcenniejszy sprzęt, jakim dysponowała wówczas jednostka - pompa, obsługiwana ręcznie. Pompa taka była niezwykle troskliwie pielęgnowana i czule traktowana, nosiła żeńskie imię ,,Basia” od imienia matki chrzestnej.Nie istniejąca strażnica Ochotniczej Straży Pożarnej w Skalbmierzu lata 30 XX wieku. Obecnie w tym miejscu znajduje się przystanek autobusowy.

LATA 1939 - 1947


Wielką „wyrwą” w dziejach Ochotniczej Straży Pożarnej był okres wojny i okupacji. Niemcy nie pozwalali na pełną i normalną działalność. A strażacy także nie chcieli współpracować z okupantem. Głównym zadaniem było zabezpieczenie i przechowanie sprzętu i mienia strażackiego. Gospodarzem straży był Henryk Kwiatkowski, który przechował instrumenty muzyczne orkiestry. Największe spustoszenie i zrujnowanie w Skalbmierzu i działalności OSP spowodowała pacyfikacja w dniu 5 sierpnia 1944 roku. Śmierć poniosło wielu strażaków, spłonęły domy, zaginął sprzęt. Został zabity Franciszek Chećko, który miał duże zasługi dla straży, a zwłaszcza orkiestry, dla której ufundował instrumenty i był jej członkiem grającym na saxhornie barytonowym. Pacyfikacja to silne przeżycie traumatyczne dla Skalbmierza. Na ogół, mówiło się, że coś zdarzyło się przed wojną lub po wojnie. W Skalbmierzu często mówiono, że to było przed lub po pacyfikacji, bo śmierć i pożoga wojenna kojarzyły się tylko z hitlerowską pacyfikacją. Skalbmierska straż nie była zdolna do wznowienia działalności zaraz po wojnie w 1945 r.

LATA 1947 - 1956


Wznowienie działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Skalbmierzu nastąpiło na ogólnym zebraniu mieszkańców w parafialnym Domu Ludowym w dniu 5 czerwca 1947 roku. Na listę obecności wpisało się 150 osób. Przewodniczył ówczesny burmistrz Kazimierz Żylski. Wstąpienie do OSP zadeklarowało 43 mężczyzn. Wybrano zarząd w następującym składzie:
• Ksiądz kanonik Antoni Gębka - prezes,
• Kazimierz Żylski - wiceprezes,
• Zdzisław Fikier - komendant,
• Stanisław Wąto r- sekretarz,
• Franciszek Gierka - skarbnik,
• Leon Nidecki - gospodarz,
• Tadeusz Nowacki - członek,
Kadencja prezesa Ks. Kan. Antoniego Gębki to okres świetny w historii Ochotniczej Straży Pożarnej: organizowanie regulaminowych zbiórek, systematycznych szkoleń i ćwiczeń, protokołowanych zebrań, odrodzenia działalności orkiestry dętej pod kierunkiem znakomitego muzyka Henryka Lizaka, powołania do życia amatorskiego teatru, organizowanie imprez kulturalnych i rozrywkowych.
W dniu 9 stycznia 1949 rokuwybrano zarząd w składzie :
Zdzisław Chruścielewski jako prezes,
Zdzisław Fikier – wiceprezes i naczelnik,
Zygmunt Gątkiewicz – 2 zastępca,
Czesław Wójcikiewicz – sekretarz,
Jan Guliński – skarbnik,
Leon Nidecki – gospodarz,
Władysław Kądziela – członek.

LATA 1956 - 1973


l grudnia 1956 r. na stanowisko prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej jednogłośnie wybrano wieloletniego członka straży i zasłużonego druha Antoniego Szczygłowskiego. To za jego kadencji w latach 1956 - 1959 został zbudowany Dom Strażaka, zorganizował także uroczystość przekazania do użytku dla mieszkańców miasta tego dużego budynku, w którym mieściło się wiele instytucji życia kulturalnego oraz odbywały się różne imprezy społeczno - kulturalne i artystyczne. Dnia 6 września 1959 roku oddano do użytku społeczeństwa Dom Strażaka, który przez kilkadziesiąt lat pełnił rolę ośrodka kultury z salą widowiskową oraz lokalem wszelkich zebrań, zgromadzeń i posiedzeń rady miejskiej. Sala mieszcząca kilkaset osób była miejscem wielu ciekawych, a można nawet powiedzieć - historycznych wydarzeń.

Lata 60 - te. Uroczysta akademia z okazji Dnia Strażaka, a nikt z widocznych na zdjęciu nie ma munduru. Mundur strażacki nie był wówczas szanowany. Wbrew widocznemu hasłu "Strażacy w służbie narodu" chciano, aby straże służyły Partii, której przedstawiciel Jan Oleksy siedzi za stołem.
Bardzo ważnym i zasłużonym strażakiem drugiej połowy XX w był Zdzisław Fikier. Przybył z Wolbromia do Skalbmierza podczas okupacji Niemieckiej w roku 1940 jako pracownik firmy budującej drogę ze Skalbmierza do Racławic. Był dobrze wyszkolonym i sprawnym fizycznie podoficerem wojska polskiego. Służył w Zegrzu, przy szkole podchorążych łączności. Grał w piłkę nożną i był świetnie wyćwiczonym strażakiem. Od momentu wznowienia działalności OSP po wojnie w dn. 5 Czerwca 1947 roku Zdzisław Fikier był w zarządzie jako naczelnik i wiceprezes. A następnie od 1957 roku do 1972 pełnił funkcje prezesa. Po reformie administracji w 1973 roku został prezesem zarządu miejsko gminnego któremu podporządkowane były jednostki strażackie z miasta i wiosek gminy SKALBMIERZ. Warto zapamiętać i zapisać na kartach historii - Zdzisława Fikiera, jako zasłużonego strażaka - naczelnika i prezesa, sprawcę wielu osiągnięć i sukcesów OSP w Skalbmierzu. Z wielką przyjemnością patrzyło się na sprężystą postać komendanta pochodu podczas święta 1 Maja, gdy meldował przedstawicielom władzy na trybunie gotowość do defilady, a następnie prowadził kolumnę strażaków salutując, odbierającym defiladę. W roku 1964 prezesem został druh Zygmunt Malara i pełnił tę funkcje przez wiele kolejnych kadencji, piastował to stanowisko aż do połowy lat osiemdziesiątych, czyli dwadzieścia lat. W roku 1973 można powiedzieć, ze kończy się pewien rozdział w stuletniej historii Ochotniczej Straży Pożarnej ze Skalbmierza. Druh Zdzisław Fikier obejmuje funkcję Komendanta Gminnego, a tym samym przestaje pełnić funkcję naczelnika straży w Skalbmierzu. Jego następcą zostaje druh Jan Szczygłowski syn Antoniego, późniejszy prezes jednostki.

Święto strażaka w okresie PRL-u. Siedzą od lewej, druh Jan Gajewicz - Komendant Rejonowy Straży Pożarnej, dh Nowak - Komendant Wojewódzki, dh Zygmnt Malara - zasłużony strażak członek O.S.P. Skalbmierz od 1954, stoi Tadeusz Błaszkowski Prezes Miejsko - Gminnego Zarządu.

LATA 1974 - 1994


Jest to okres swego rodzaju stagnacji i ugruntowania pozycji, jaką zajmowała w społeczeństwie Ochotnicza Straż Pożarna ze Skalbmierza. Na funkcje skarbnika jednostki w tym okresie wybrany zostaje druh Wójcik Stanisław i pełni tą funkcję, aż do śmierci w roku 2005. W roku 1983 skalbmierska straż wzbogaca się o nowy pojazd pożarniczy jakim jest „Star 244” GBA, przekazany do Skalbmierza z Komendy Powiatowej w Kazimierzy Wielkiej. Tym samochodem strażacy wyjeżdżali do zdarzeń, aż do roku 2004. Z dość dużą rotacją osób w tym okresie mieliśmy do czynienia, jeśli chodzi o funkcję naczelnika. Po wielkim naczelniku druhu Zdziławie Fikierze, do pełnienia tej funkcji wybrany zostaje druh Jan Szczygłowski i pełni tą funkcję do roku 1978. Następnie naczelnikiem wybrany zostaje druh Krzysztof Łakota, ale pełni ta funkcję tylko przez rok. Następnie znów druh Jan Szczygłowski przez rok, a potem w latach 1980 – 1985 druh Marek Gala.
W roku 1984 dochodzi do zmiany na stanowisku Prezesa. Po 20 latach pełnienia tej funkcji przez druha Zygmunta Malarę funkcję tą obejmuje Andrzej Cieślik. Jednak już po roku dochodzi do kolejnej zmiany na tym stanowisku i rolę prezesa obejmuje Jacek Pieron. Również i ten druh tylko przez rok pełni rolę prezesa zarządu skalbmierskiej straży. W 1986 prezesem wybrano druha Wiesława Derelę, który sprawował funkcje przez dwie kadencje. Dobrze zapisał się w pamięci, rzetelnie wywiązując się z obowiązków. Zrezygnował ze stanowiska prezesa w 1994 roku, ale pozostał w składzie zarządu, pełniąc przez wiele kolejnych lat funkcję przewodniczącego komisji rewizyjnej.W 1985 do pełnienia funkcji naczelnika zostaje wybrany druh Józef Konewecki i sprawuje ją aż do roku 2001.
Rok 1991 to rok przemian, jeżeli chodzi o funkcjonowanie organizacji jaką jest ochotnicza straż pożarna. W wyniku wprowadzenia w życie nowych przepisów straże pożarne stały się służbami ratowniczymi, przeznaczonymi do walki ze wszelkimi zagrożeniami, a nie tak jak dotychczas tylko z pożarami.
W 1992 roku druhowie ze Skalbmierza wyruszyli na pomoc swoim kolegom po fachu do Kuźni Raciborskiej, gdzie płonęły lasy. Nie zważając na niebezpieczeństwo jakie ich tam mogło spotkać porzucili swoje rodziny, i pracę by jechać pomóc innym w walce z „czerwonym kurem”.
Rok 1993 związany jest z pozyskaniem przez jednostkę kolejnego samochodu pożarniczego marki „Jelcz 420p”, o bardzo dużym zbiorniku na wodę, a mianowicie 10 000 litrów. Żadna jednostka w okolicy nie mogła wówczas poszczycić się tak dużym samochodem. Samochód ten został sprowadzony aż z Legnicy. W 1994 roku został na stałe wpisany do podziału bojowego i po dzień dzisiejszy wykonuje swoje zadania w Skalbmierskiej jednostce.

Burmistrz Miasta i Gmin Skalbmierz Michał Markiewicz dzieli się opłatkiem z Prezesem Miejsko - Gminnego Zarządu ZOSP RP w SkalbmierzuPochłonięci rozmową zasłużeni dla O.S.P. w Skalbmierzu. Od lewej: kapelmistrz Bolesław Sikorski oraz pełniący wiele lat funkcje Prezesa, niezawodny organizator i autor scenariuszy imprez oraz uroczystości, dh Zygmunt Malara (z wąsikiem).
Rok 1994 to także rok w którym dochodzi do zmiany na stanowisku prezesa zarządu. Po 8 latach zrezygnował z pełnienia tej funkcji druh Wiesław Derela. Nowym prezesem wybrano druha Jana Szczygłowskiego, który jest członkiem Straży w Skalbmierzu od 1948 r. Funkcje tą sprawował przez dwie kadencje, aż do roku 2001. W pełni wykorzystał swoje doświadczenie i tchnął nowego ducha w organizację, która poprawiła swoją działalność. Od strażaków wymagał dyscypliny i solidnego stosunku do powinności i zadań, wynikających ze statutu i uchwalonego planu działalności. Za jego kadencji jednostka zwiększyła swój stan posiadania w zakresie sprzętu ppoż. Zwiększanie stanu wyposażenia podyktowane było także faktem starania się o włączenie Ochotniczej Straży Pożarnej ze Skalbmierza w struktury Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego. Zwięczeniem tych starań było włączenie jednostki do tegoż systemu w roku 1995.

LATA 1995 - obecnie


Rok 1995 należy zapamiętać w historii Ochotniczej Straży Pożarnej ze Skalbmierza jako rok dwóch wydarzeń.
Na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Urzędem Miasta i Gminy w Skalbmierzu, Ochotniczą Strażą Pożarną w Skalbmierzu, a Komendą Główna Państwowej Straży Pożarnej, 6 kwietnia 1995 roku decyzją Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej nadbrygadiera Feliksa Deli Ochotnicza Straż Pożarna ze Skalbmierza zostaje włączona w struktury Krajowego Systemu – Ratowniczo – Gaśniczego. To wielkie wyzwanie dla druhów ze Skalbmierza. Ogromny prestiż wśród pozostałych jednostek OSP, ale także i odpowiedzialność. Od tego dnia jednostka ze Skalbmierza o każdej porze dnia i nocy bezwzględnie musi być gotowa do niesienia pomocy ludziom znajdującym się w potrzebie.
Maj 1995 roku. Druhowie strażacy i zaroszeni goście w czasie uroczystości wręczenia sztandaru O.S.P. w SkalbmierzuDrugim ważnym wydarzeniem związanym z rokiem 1995 jest przekazanie jednostce nowego sztandaru w dniu 21 maja. Uroczystość ta połączona była wojewódzkimi obchodami dnia strażaka, które odbyły się w Skalbmierzu. Uroczystości nie zepsuła nawet fatalna pogoda jaka w tym dniu panowała nad Skalbmierzem.

Odznaczeni podczas uroczystości wręczenia sztandaru. Stoją między innymi bracia Tomasz i Michał Błaszczeć.Druh Wójcik Stanisław (wieloletni skarbnik jednostki) odbiera gratulację, po tym, jak zawisł na jego szyi Złozy Znak Związku. Obok niego stoją - Tadeusz Błaszkowski oraz Tadeusz Majewicz - zasłużony strażak, gospodarz i kierowca.Pamiątkowy wpis do kroniki O.S.P. Skalbmierz.
Rok 1997 był dla strażaków ze Skalbmierza sprawdzianem mobilności w Krajowym Systemie Ratowniczo – Gaśniczym. Wielka powódź jaka nawiedziła Polskę w tym roku postawiła na nogi niemal wszystkie siły strażackie z całego kraju. Druhowie ze Skalbmierza wyruszyli na pomoc mieszkańcom Nowego Korczyna, którym zagrażała wezbrana i niebezpieczna, królowa polskich rzek.
Rok 2001 niesie za sobą zmiany na stanowisku prezesa i naczelnika straży w Skalbmierzu. Na stanowisku prezesa zastąpił druha Jana Szczygłowskiego druh Marek Gala, a po blisko 20 letnim sprawowaniu funkcji naczelnika przez druha Józefa Koneweckiego, nowym naczelnikiem wybrano Marka Kordla. Obaj swoje funkcje sprawowali do 2011 roku. W roku 2004 dzięki staraniom Rady Miejskiej Miasta Skalbmierza, Burmistrza Miasta i Gminy w Skalbmierzu, a także Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej zakupiono dla strażaków nowy samochód marki Star – MAN, który zastąpił wysłużonego „Stara 244”.
W roku 2008 dzięki wsparciu Burmistrza Miasta i Gminy w Skalbmierzu udało się wyremontować przeciekający dach na remizie. Rok 2010 zapisał się w historii skalbmierskiej straży, jako rok bardzo pracowity. Wyrazem tego jest liczba 168 wyjazdów do działań ratowniczo – gaśniczych i ćwiczeń. Jeszcze w żadnym roku jednostka ze Skalbmierza tyle razy nie brała udziału w zdarzeniach. Spowodowane było to przede wszystkim trzema falami powodziowymi, które przetaczały się przez kraj w okresie od maja do października. Druhowie ze Skalbmierza, ruszyli także na pomoc zalanemu Sandomierzowi. W 2011 roku na zebraniu walnym, które odbyło się w dniu 6 lutego zaszły zmiany w skaldzie zarządu. Nowy zarząd wybrano w następującym składzie:

Prezes – Dariusz Wojtasik
Naczelnik – wiceprezes – Dębowski Adam
Wiceprezes – Jan Szczygłowski
Zastępca Naczelnika – Frankowski Grzegorz
Sekretarz – Dębowski Piotr
Skarbnik – Gala Marek
Gospodarz – Majewicz Tadeusz
Członek Zarządu Kapelmistrz - Basiak Robert
W dniu 10 lipca 2011 roku na pięknie odnowionym rynku miasta Skalbmierza zorganizowano jubileusz 100 - lecia działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Skalbmierzu.

Wykaz Prezesów Zarządu Ochotniczej Straży Ogniowej i Pożarnej w Skalbmierzu

1. dh Aleksander Redych – 1911 – 1933
2. dh Stanisław Sikorski – 1934 – 1936
3. dh Zdzisław Chruścielewski – 1936 – 1939
4. dh Ksiądz Antoni Gębka - 1947 – 1949
5. dh Zdzisław Chruścielewski - 1949 – 1956
6. dh Antoni Szczygłowski - 1956 – 1964
7. dh Zygmunt Malara - 1964 – 1984
8. dh Andrzej Cieślik - 1984 – 1985
9. dh Jacek Pieron - 1985 – 1986
10. dh Wiesław Derela - 1986 – 1994
11. dh Jan Szczygłowski - 1994 – 2001
12. dh Marek Gala - 2001 – 2011
13. dh Dariusz Wojtasik - 2011 - …………

Wykaz Naczelników Ochotniczej Straży Ogniowej i Pożarnej w Skalbmierzu


1. dh Antoni Baum - 1911 – 1933
2. dh Joachim Marek - 1934 – 1936
3. dh Roman Sikorski
4. dh Jan Gątkiewicz, - 1936 - 1939
5. dh Stanisław Blady
6. dh Zdzisław Fikier - 1947 – 1973
7. dh Jan Szczygłowski - 1974 – 1978
8. dh Krzysztof Łakota - 1978 – 1979
9. dh Jan Szczygłowski - 1979 – 1980
10. dh Marek Gala - 1980 – 1985
11. dh Józef Konewecki - 1985 – 2001
12. dh Marek Kordel - 2001 – 2011
13. dh Adam Dębowski - 2011 - …………

Napisano na podstawie Kroniki Ochotniczej Straży Pożarnej w Skalbmierzu.

Dołącz do nas
Google+